A Penitential Office

Before going to Confession, it is reassuring to remember that every Sacrament is fundamentally an act of worship, worship of God Who ever blesses us, heals and saves us.  As the Dominicans say before their Confiteor at the start of their traditional Mass, Confitemini Domino quoniam bonus, quoniam in sæculum misericordia ejus – "Confess to the Lord for He is good, for His mercy endureth for ever".  I often think, too, of the little chapter from Jeremias (xvii, 14) that appears at weekday Terce during the year: Sana me, Domine, et sanabor: salvum me fac, et salvus ero; quoniam laus mea tu es – "Heal me, Lord, and I shall be healed: save me, and I shall be saved; for Thou art my praise".  Deo gratias, Thanks be to God!

While waiting to go to Confession, of course having first examined one's conscience, called to mind one's sins (and for this one should invoke the Holy Ghost), the following prayers – selected from apposite portions of the Breviary, made familiar to me by long use (but for the collects assembled below, of which I like to pray the first), and assembled as if into a Penitential Office along the lines of the Hours – may be of use; at the least, whether in Latin or English, one should commit to memory and oft repeat Psalm 50, the Miserere, and Psalm 129, De profundis, praying to be given the gift of compunction and conversion of heart (metanoia).

[I have updated this to include a few extra items: a hymn praying Christ, His Mother and the Saints (from Sunday Compline in the 1693 Lyons Breviary); the Prayer of Manasses (that classic of penitential devotion, used at Compline in the Byzantine Rite – the division into verses is my own); and a few more appropriate Lenten collects, plus a plea for help addressed to the Holy Ghost, that, knowing our own hearts, we confess aright.]

Preces ante Confessionem

Jube, Dñe, benedicere.

Bened. A cunctis vitiis et peccatis absolvat nos virtus sanctæ Trinitatis.

R/. Amen. Rom. 13,12-13a

Lect. br. Nox præcessit, dies autem appropinquavit. Abjiciamus ergo opera tenebrarum, et induamur arma lucis. Sicut in die honeste ambulemus. — Tu autem, Dñe, miserere nostri.

R/. Deo gratias.

Ps. 123,8

V/. Adjutorium nostrum in nomine Dñi.

R/. Qui fecit cælum et terram.

Pater noster quod dicitur totum secreto.

Confiteor Deo omnipotenti, et beatæ Mariæ semper Virgini, et beato Dominico patri nostro, et omnibus sanctis, quia peccavi nimis cogitatione, locutione, opere et omissione, mea culpa: precor beatam Mariam semper Virginem, et beatum Dominicum patrem nostrum, et omnes sanctos orare pro me.

Misereatur mei omnipotens Deus, et dimittat mihi omnia peccata mea, liberet me ab omni malo, salvet et confirmet in omni opere bono, et perducat me ad vitam æternam.

R/. Amen.



Absolutio et remissio omnium peccatorum meorum tribuat mihi omnipotens et misericors Dominus. R/. Amen.

Gaudium cum pace, emendationem vitæ, spatium veræ pænitentiæ, gratiam et consolationem Sancti Spiritus, perseverantium in bonis operibus, tribuat mihi omnipotens et misericors Dominus. R/. Amen.

Ps. 84,5

V/. Converte nos, Deus, salutaris noster.

R/. Et averte iram tuam a nobis.

Ps. 69,2

V/. Deus, in adjutorium meum intende.

R/. Dñe, ad adjuvandum me festina.

Gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio et nunc et semper et in sæcula sæculorum. Amen.

Alleluja. vel Laus tibi, Dñe, Rex æterne gloriæ.



Hymnus.

Jesu, Salvator sæculi,
Redemptis ope subveni:
Ac pia Dei Genitrix,
Veniam posce miseris.

Cœtus omnes Angelici,
Patriarcharum cunei,
Ac Prophetarum merita,
Nobis precentur veniam.

Baptista Christi prævius,
Et claviger æthereus,
Cum ceteris Apostolis,
Nos solvant nexu criminis.

Chorus sacratus Martyrum,
Confessio Sacerdotum,
Ac Virginalis castitas,
Nos a peccatis abluant.

Monachorum suffragia,
Omnesque cives cælici,
Annuant votis supplicum;
Et vitæ poscant præmium.

Laus, honor, virtus, gloria,
Deo Patri, et Filio,
Una cum Sancto Spiritu,
In sempiterna sæcula. Amen.

Cf. Ps. 50,6a.3a

Aña. Tibi soli peccavi, Dñe, miserere mei.

[49 vv.]

Pss 50.

Miserére mei, Deus, * secúndum magnam misericórdiam tuam.

Et secúndum multitúdinem miseratiónum tuárum, * dele iniquitátem meam.

Amplius lava me ab iniquitáte mea: * et a peccáto meo munda me.

Quóniam iniquitátem meam ego cognósco: * et peccátum meum contra me est semper.

Tibi soli peccávi, et malum coram te feci: * ut justificéris in sermónibus tuis, et vincas cum judicáris.

Ecce enim, in iniquitátibus concéptus sum: * et in peccátis concépit me mater mea.

Ecce enim, veritátem dilexísti: * incérta et occúlta sapiéntiæ tuæ manifestásti mihi.

Aspérges me hyssópo, et mundábor: * lavábis me, et super nivem dealbábor.

Audítui meo dabis gáudium et lætítiam: * et exsultábunt ossa humiliáta.

Avérte fáciem tuam a peccátis meis: * et omnes iniquitátes meas dele.

Cor mundum crea in me, Deus: * et spíritum rectum ínnova in viscéribus meis.

Ne projícias me a fácie tua: * et spíritum sanctum tuum ne áuferas a me.

Redde mihi lætítiam salutáris tui: * et spíritu principáli confírma me.

Docébo iníquos vias tuas: * et ímpii ad te converténtur.

Líbera me de sanguínibus, Deus, Deus salútis meæ: * et exsultábit lingua mea justítiam tuam.

Dómine, lábia mea apéries: * et os meum annuntiábit laudem tuam.

Quóniam si voluísses sacrifícium, dedíssem útique: * holocáustis non delectáberis.

Sacrifícium Deo spíritus contribulátus: * cor contrítum, et humiliátum, Deus, non despícies.

Benígne fac, Dómine, in bona voluntáte tua Sion: * ut ædificéntur muri Jerúsalem.

Tunc acceptábis sacrifícium justítiæ, oblatiónes, et holocáusta: * tunc impónent super altáre tuum vítulos.

Gloria Patri et Filio * et Spiritui Sancto. 

Sicut erat in principio et nunc et semper, * et in sæcula sæculorum.  Amen.

Prex Manasse.

Domine Deus omnipotens patrum nostrorum Abraham et Isaac et Jacob * et semini eorum justo; 
Domine, qui fecisti cælum et terram * cum omni ornatu eorum; 
Qui signasti mare verbo præcepti tui, * qui conclusisti abyssum et signasti eam terribili et laudabili nomine tuo; 
Quem omnia pavent et tremunt * a vultu virtutis tuæ, 
Quia importabilis est magnificentia gloriæ tuæ * et insustentabilis ira super peccatores comminationis tuæ; 
Immensa vero et investigabilis * misericordia promissionis tuæ, 
Quoniam tu es Dominus altissimus super omnem terram, * benignus, longanimis et multum misericors et pænitens super malitias hominum. 
Tu, autem, Domine, secundum bonitatem tuam * promisisti pænitentiam et remissionem iis qui peccaverunt tibi; 
Et multitudine miserationum tuarum * decrevisti pænitentiam peccatoribus in salutem. 
Et, tu, igitur, Domine, Deus justorum, † non posuisti pænitentiam justis Abraham et Isaac et Jacob his qui tibi non peccaverunt, * sed posuisti pænitentiam propter me peccatorem.  
Quoniam peccavi super numerum harenæ maris, * multiplicatæ sunt iniquitates meæ, Domine, multiplicatæ sunt iniquitates meæ!  
Et non sum dignus intueri et aspicere altitudinem cæli * præ multitudine iniquitatum mearum.  
Incurvatus sum multo vinculo ferro, * ut non possim attollere caput meum et non est respiratio mihi, 
Quia excitavi iracundiam tuam et malum coram te feci * statuens abominationes et multiplicans offensiones.  
Et nunc flecto genua cordis mei, * precans ad te bonitatem, Domine.  
Peccavi, Domine, peccavi, * et iniquitatem meam agnosco.  
Quare peto rogans te, Domine, * remitte mihi, remitte mihi!  
Ne simul perdas me cum iniquitatibus meis † neque in æternum iratus reserves mala mihi * neque damnes me in infima terræ loca.  
Quia tu es, Deus, Deus inquam pænitentium, * et in me ostendes omnem bonitatem tuam!  
Quia indignum salvabis me secundum magnam misericordiam tuam, * et laudabo te semper omnibus diebus vitæ meæ.  
Quoniam te laudat omnis virtus cælorum * et tibi est gloria in sæcula sæculorum.  Amen.  
Gloria Patri et Filio * et Spiritui Sancto.  
Sicut erat in principio et nunc et semper, * et in sæcula sæculorum.  Amen.

Ps. 129.

De profundis clamavi ad te, Domine: * Domine, exaudi vocem meam.

Fiant aures tuæ intendentes, * in vocem deprecationis meæ.

Si iniquitates observaveris, Domine: * Domine, quis sustinebit?

Quia apud te propitiatio est: * et propter legem tuam sustinui te, Domine.

Sustinuit anima mea in verbo ejus: * speravit anima mea in Domino.

A custodia matutina usque ad noctem: * speret Israël in Domino.

Quia apud Dominum misericordia: * et copiosa apud eum redemptio.

Et ipse redimet Israël, * ex omnibus iniquitatibus ejus.

Gloria Patri et Filio * et Spiritui Sancto. 

Sicut erat in principio et nunc et semper, * et in sæcula sæculorum.  Amen.

Aña. Tibi soli peccavi, Dñe, miserere mei.

Jer. 17,14

Cap. Sana me, Dñe, et sanabor: salvum me fac, et salvus ero: quoniam laus mea tu es.

R/. Deo gratias.

Ps. 40,5

R/. br. Sana animam meam, * Quia peccavi tibi.

R/. Sana animam meam, * Quia peccavi tibi.

V/. Ego dixi: Dñe, miserere mei. * Quia peccavi tibi.

Gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto.

R/. Sana animam meam, * Quia peccavi tibi.

Ps. 18,13b-14a

V/. Ab occultis meis munda me.

R/. Et ab alienis parce servo tuo.

Kyrie, eleison. R/. Christe, eleison. Kyrie, eleison.

S. Matt. 6,9b-13

Pater noster secreto usque ad

V/. Et ne nos inducas in tentationem.

R/. Sed libera nos a malo.

Ps. 118,176

V/. Erravi sicut ovis, quæ periit.

R/. Quære servum tuum, Dñe, quia mandata tua non sum oblitus.

Credo in Deum secreto usque ad

V/. Carnis resurrectionem.

R/. Vitam æternam. Amen.

V/. Salvos fac servos tuos. Cf. Ps 85,2b

R/. Deus meus, sperantes in te.

V/. Esto nobis, Dñe, turris fortitudinis. Cf. Ps. 60,4b

R/. A facie inimici.

V/. Nihil proficiat inimicus in nobis. Cf. Ps 88,23

R/. Et filius iniquitatis non apponat nocere nobis.

V/. Dñe, non secundum peccata nostra facias nobis. Cf. Ps. 102,10

R/. Neque secundum iniquitates nostras retribuas nobis.

V/. Mitte nobis, Dñe, auxilium de sancto. Cf. Ps. 19,3

R/. Et de Sion tuere nos.

V/. Dñe, exaudi orationem meam. Ps. 101,2

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Oremus.

Or. Deus, cui proprium est misereri semper et parcere: suscipe deprecationem nostram; ut nos, et omnes famulos tuos, quos delictorum catena constringit, miseratio tuæ pietatis clementer absolvat.

Or. Exaudi, quæsumus, Dñe, supplicum preces, et confitentium tibi parce peccatis: ut pariter nobis indulgentiam tribuas benignus et pacem.

Or. Ineffabilem nobis, Dñe, misericordiam tuam clementer ostende: ut simul nos et a peccatis omnibus exuas, et a pœnis, quas pro his meremur, eripias.

Or. Deus, qui culpa offenderis, pœnitentia placaris: preces populi tui supplicantis propitius respice; et a flagella tuæ iracundiæ, quæ pro peccatis nostris meremur, averte.

Or. Preces populi tui, quæsumus, Dñe, clementer exaudi: ut, qui juste pro peccatis nostris affligimur, pro tui nominis gloria misericorditer liberemur.

Or. Absolve, quæsumus, Dñe, nostrorum vincula peccatorum: et, quidquid pro eis meremur, propitiatus averte.

Or. Protector noster, aspice, Deus: ut, qui malorum nostrorum pondere premimur, percepta misericordia, libera tibi mente famulemur.
Or. Propitiare, Domine, supplicationibus nostris, et animarum nostrarum medere languoribus: ut, remissione percepta, in tua semper benedictione lætemur.
Or. Subveniat nobis, Domine, misericordia tua: ut ab immentibus peccatorum nostrorum periculis, te mereamur protegente eripi, te liberante salvari. Per Christum Dñm nostrum.
R/. Amen.



Aña. Veni, Sancte Spiritus, reple tuorum corda fidelium, et tui amoris in eis ignem accende.
V/. Emitte spiritum tuum et creabuntur.
R/. Et renovabis faciem terræ.
Oremus.
Or. Deus, cui omne cor patet, et omnis voluntas loquitur, et quem nullum latet secretum: purifica per infusionem Sancti Spiritus cogitationes cordis nostri, ut te perfecte diligere, et digne laudare mereamur. Per Christum Dñm nostrum. R/. Amen.

Cf. S. Luc. 1,28b.42b

Aña. Ave Maria, gratia plena, Dñs tecum. Benedicta tu in mulieribus, et benedictus fructus ventris tui, Jesus. Sancta Maria, Mater Dei, ora pro nobis peccatoribus, nunc et in hora mortis nostræ. Amen.

V/. Dignare me laudare te, Virgo sacrata.

R/. Da mihi virtutem contra hostes tuos.

Oremus.

Or. Concede, misericors Deus, fragilitati nostræ præsidium: ut, qui sanctæ Dei Genetricis memoriam agimus, intercessionis ejus auxilio, a nostris iniquitatibus resurgamus. Per eumdem Christum Dñm nostrum. R/. Amen.

Ps. 101,2

V/. Dñe, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

V/. Confitemini Dño, quoniam bonus.

R/. Quoniam in sæculum misericordia ejus.

After Confession, what to do – after one's penance – but to return thanks?  Having been bought at a great price, even the Precious Blood of Christ, we do bear God in our bodies, as temples of the Holy Ghost: so ought we glorify the Trinity.  Psalm 102 is again very appropriate.  [And to this I add, as I do from memory, the Te Deum and Ps 116.]

Preces post Confessionem

[51 vv.]

Hymnus Ambrosianus.

Te Deum laudámus: * te Dominum confitémur.

Te ætérnum Patrem, * omnis terra venerátur.

Tibi omnes Ángeli, * tibi Cæli et universæ Potestátes:

Tibi Chérubim et Séraphim * incessábili voce proclámant:

Sanctus: Sanctus: Sanctus * Dóminus Deus Sábaoth.

Pleni sunt cæli et terra * majestátis glóriæ tuæ.

Te gloriósus * Apóstolorum chorus,

Te Prophetárum * laudábilis númerus,

Te Mártyrum candidátus * laudat exércitus.

Te per orbem terrárum * sancta confitétur Ecclésia:

Patrem * imménsæ majestátis; 

Venerándum tuum verum * et unícum Fílium;

Sanctum quoque * Paráclitum Spíritum.

Tu Rex glóriæ, * Christe.

Tu Patris * sempitérnus es Fílius.

Tu, ad liberándum susceptúrus hóminem, * non horruísti Vírginis úterum.

Tu, devícto mortis acúleo, * aperuísti credéntibus regna cælórum.

Tu ad déxteram Dei sedes, * in glória Pátris.

Judex créderis * esse ventúrus.

Sequens versus dicitur flexis genibus

Te ergo quæsumus, tuis famúlis subveni, * quos pretióso sánguine redemísti.

Ætérna fac cum Sanctis tuis * in glória numerári.

Salvum fac pópulum tuum, Dómine, * et bénedic heréditati tuæ.

Et rege eos, * et extólle illos usque in ætérnum.

Per síngulos dies * benedícimus te; 

Et laudámus nomen tuum in sæculum, * et in sæculum sæculi.

Dignáre, Dómine, die isto * sine peccáto nos custodíre.

Miserére nostri, Dómine, * miserére nostri.

Fiat misericórdia tua, Dómine, super nos, * quemádmodum sperávimus in te.

In te, Dómine, sperávi: * non confúndar in ætérnum.

Ps. 102,12

Aña. Quantum distat ortus ab occidente, longe fecit a nobis iniquitates nostras.

Ps. 102.

Benedic, anima mea, Domino: * et omnia, quæ intra me sunt, nomini sancto ejus.

Benedic, anima mea, Domino: * et noli oblivisci omnes retributiones ejus.

Qui propitiatur omnibus iniquitatibus tuis: * qui sanat omnes infirmitates tuas.

Qui redimit de interitu vitam tuam: * qui coronat te in misericordia et miserationibus.

Qui replet in bonis desiderium tuum: * renovabitur ut aquilæ juventus tua:

Faciens misericordias Dominus: * et judicium omnibus iniuriam patientibus.

Notas fecit vias suas Moysi, * filiis Israël voluntates suas.

Miserator, et misericors Dominus: * longanimis, et multum misericors.

Non in perpetuum irascetur: * neque in æternum comminabitur.

Non secundum peccata nostra fecit nobis: * neque secundum iniquitates nostras retribuit nobis.

Quoniam secundum altitudinem cæli a terra: * corroboravit misericordiam suam super timentes se.

Quantum distat ortus ab occidente: * longe fecit a nobis iniquitates nostras.

Quomodo miseretur pater filiorum, misertus est Dominus timentibus se: * quoniam ipse cognovit figmentum nostrum.

Recordatus est quoniam pulvis sumus: * homo, sicut fœnum dies eius, tamquam flos agri sic efflorebit.

Quoniam spiritus pertransibit in illo, et non subsistet: * et non cognoscet amplius locum suum.

Misericordia autem Domini ab æterno, * et usque in æternum super timentes eum.

Et justitia illius in filios filiorum, * his qui servant testamentum ejus:

Et memores sunt mandatorum ipsius, * ad faciendum ea.

Dominus in cælo paravit sedem suam: * et regnum ipsius omnibus dominabitur.

Benedicite Domino, omnes Angeli eius: * potentes virtute, facientes verbum illius, ad audiendam vocem sermonum ejus.

Benedicite Domino, omnes virtutes ejus: * ministri ejus, qui facitis voluntatem ejus.

Benedicite Domino, omnia opera ejus: * in omni loco dominationis ejus, benedic, anima mea, Domino.

Gloria Patri et Filio * et Spiritui Sancto. 

Sicut erat in principio et nunc et semper, * et in sæcula sæculorum.  Amen.

Ps. 116.

Laudate Dominum omnes gentes: * laudate eum, omnes populi. 

Quoniam confirmata est super nos misericordia ejus: * et veritas Domini manet in æternum. 
Gloria Patri et Filio * et Spiritui Sancto.  
Sicut erat in principio et nunc et semper, * et in sæcula sæculorum.  Amen.

Aña. Quantum distat ortus ab occidente, longe fecit a nobis iniquitates nostras.

1 Cor. 6,20

Cap. Empti enim estis pretio magno. Glorificate et portate Deum in corpore vestro.

R/. Deo gratias.

Ps. 33,2

R/. br. Benedicam Dñm * In omni tempore.

R/. Benedicam Dñm * In omni tempore.

V/. Semper laus ejus in ore meo. * In omni tempore.

Gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto.

R/. Benedicam Dñm * In omni tempore.

V/. Dignare, Dñe, die isto.

R/. Sine peccato nos custodire.

Ps. 101,2

V/. Dñe, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Oremus.

Or. Agimus tibi gratias, omnipotens Deus, pro universis beneficiis tuis. Qui vivis et regnas per omnia sæcula sæculorum.

R/. Amen.

Ps. 101,2

V/. Dñe, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

V/. Benedicamus Dño.

R/. Deo gratias.

V/. Fidelium animæ per misericordiam Dei requiescant in pace.

R/. Amen.